آرایه‌های چوبی با هنر چوتاشی در بیش از 250 بنای آیینی و مسکونی شاخص مازندران در یک پروژه تحقیقاتی بنیاد ملی نخبگان با سرپرستی مصطفی رستمی عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران مورد بررسی فنی و هنری قرار گرفت.
رستمی به‌عنوان سرپرست این پروژه بنیاد ملی نخبگان در گفت‌وگو با خبرنگار ما در خصوص مراحل و اهداف این طرح گفت: این پژوهش که با همکاری تیم هفت نفره از دانشگاه‌های شهید بهشتی تهران، تربیت دبیر شهید رجایی تهران، بوعلی سینای همدان، سمنان و مازندران انجام شد.
وی افزود: این طرح به بررسی ساختار فنی و هنری آرایه‌های چوبی دارای هنر چوتاشی به‌کار رفته در بناهای آیینی و مسکونی مازندران و الهام‌پذیری از هنر بومی چوتاشی برای کاربردی نوین در معماری سنتی مازندران پرداخته است.
عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران تصریح کرد: اطلاعات مورد نیاز با استفاده از اسناد مکتوب و به طور ویژه تحقیقات میدانی با تاکید بر مشاهده، مصاحبه، بازدید از نزدیک، برداشت و مطالعات جی آی اس در گستره شرق، غرب و مرکز مازندران بدست آمد.
رستمی خاطرنشان کرد: این پژوهش در گستره شهرها و روستاهای شرق، غرب و مرکز مازندران تلاش کرد تا پس از شناسایی بیش از دویست و پنجاه بنای آیینی و مسکونی شاخص، به فن‌شناسی انواع آرایه‌های چوبی با هنر و فن چوتاشی به کاررفته در بناهای آیینی و مسکونی مازندران، به منظور الهام‌پذیری از آن برای کاربردی نوین در معماری مازندران و به دنبال آن خلق آرامشی از جنس اصالت در سبک زندگی امروز بپردازد.
وی ادامه داد: نتایج این پژوهش گسترده نشان داد که نقش و فرم‌های چوتاشی‌شده در آرایه‌های معماری آیینی و مسکونی مازندران به دسته‌های اصلی و فرعی گیاهی، انسانی، حیوانی، کتیبه‌ای و هندسی تقسیم می‌شوند.
.jpg)
عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران گفت: این اشکال عموما شامل درخت سرو، گل سه برگ و غنچه ختایی، گل‌های نیلوفر و خار مریم، شبدر سه برگ، فرم کبوتر، فرم اژدها و پنجه عقاب، سر قوچ، شاخ گاو، ماهی، فرشته، اسمای الهی و معصومان، اشیایی چون نیزه، سرنیزه، قنداق تفنگ و نیز اشکال هندسی مانند مثلث، مربع، دایره، لوزی، مستطیل و … هستند.
رستمی بیان کرد: میزان و تنوع استفاده از این طرح‌ها در بناهای آیینی و مسکونی مازندران با پراکندگی متفاوتی از حیث اقلیم، فرهنگ و برداشت‌های محلی مردمان مناطق شرق، غرب و مرکز مازندران نسبت مستقیم دارد.
وی با اشاره به این‌که معماری بومی مازندران ریشه در نیازهای معنوی و مادی مردم این استان دارد، افزود: این نوع معماری با توجه به نوع اقلیم، فرهنگ و معیشت، با چگونگی تولید و رابطه آن با زندگی اجتماعی مردم در آمیخته است.
.jpg)
عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران تصریح کرد: چوب به‌عنوان ماده اصلی و به صورت تلفیقی با مواد دیگر در ساخت معماری بومی مازندران از جمله امامزاده‌ها، تکیه‌ها، سقانفارها و خانه‌های شهری و روستایی در مازندران استفاده شده و هنرمندان از مصالح چوبی و اجرای فن چوتاشی در ساخت و تزیین آن‌ها بهره می‌گیرند.
رستمی در پایان گفت: هنر و فن چوتاشی به روش بومی و ذهنی از ویژگی‌های ساکنان بومی شمال ایران به ویژه مازندران است که هنرمند چوتاش با تراشیدن پیوسته بخشی از کنده درخت، فرم دلخواه خود را که شامل ابزار، ظروف و عناصر معماری چون نرده، ستون، شیرسر و … است، خلق می‌کند.
منبع: https://b2n.ir/y25674
گزینش و معرفی:
تحریریه پایگاه اطلاع‌رسانی دامون‌باغ
