مراسم تیرماه سیزده :
از دیگر مراسم سنتی و رسمی مازندران تیرماه سیزده است که در اواسط آبان هر سال برگزار می شود. البته روایات مختلف در مورد تیرماه سیزده وجود دارد.
می گویند که شب تولد حضرت علی ( ع) است.
می گویند پیروزی کاوه بر ضحاک و جشن مهرگان است.
در این شب همه خانواده کنار هم جمع می شوند و تا پاسی از شب به خوردن تنقلات و گوش دادن به قصه و افسانه های بزرگ ترها سپری می کنند جوانان هم با در دست داشتن ترکه ای بلند که کیسه ای به انتهای آن بسته شده است. همراه کودکان به در خانه ها رفته و با سر و صدا و کوبیدن چوب به درخانه ها و لال بازی از صاحب خانه تقاضای هدیه می کنند به آنها پول ، میوه، شیرینی داده می شود.هنگامی که لال به همراه گروه خود در کوچه ها شروع به حرکت می کند این اشعار را می خواند:
لال بیمو، لال بیمو، پارسال و پیرار بیمو، چل بزن دیگه بزن، لال انه لالک انه، پیسه گنده خوانه ، سالو ماه ارزون نوه، لال مار رسوا نو، لال انه لالک انه، پاربورده امسال انه ، لال آمده ، لال آمده، پارسال و امسال امده، چرخ نخ ریسی را حرکت بده، به دیگ بزرم، لال آید، لال کوچک می آید، کسی که شیرینی پیس کنده می خواهد می آید ، سال و ماه ارزان نمی شود، لال بزرگ رسوا نمی شود، لال می آید، لال کوچک می آید ، پارسال رفته امسال می آید.
*************
سیزدهم تیرماه طبری و جشن آیینی تیرماه سیزده شو:
این جشن جزو آیین‌های کهن مازندرانی‌ها است.
این روز جشن گرداوری محصول،روز پیروزی کاوه بر ضحاک و روز پرتاب تیر توسط آرش از دماوند کوه است به طوری که مردم در شادی مشخص شدن مرز ایران آن را جشن میگیرند.
مهم ترین بخش جشن تیر ماه سیزده شو در مازندران آماده کردن ۱۳ نوع خوراکی و خوردن آن در طول شب است تا ۱۳بیماری و بلا از اهل خانه و اطرافیانش دور شود. برای این جشن خوراکی‌هایی مانند «خارچی و کماج و پیس گنده» تهیه میشود
بخش دیگر این آیین ،لال شو است، لال مظهر سلامتی و زایش و چوب آن نمادی از تیر آرش کمانگیر است.
لال به خانه های اهالی سر می کشد و سلامتی و زایش را برای آنها به ارمغان می آورد و چنین میخواند .
لال بمو، لال بمو
پار بورده، امسال بمو
اسپه اسب سوار بمو، پیسّه گنده خار بمو
به این ترتیب نوجوانان و جوانان هر منطقه با خواندن این ترانه‌ها، آمدن جشن تیرما سیزده را مژده میدهند.
منبع: ایرنا: www.irna.ir/xjNTrH
