گیاهان گوشتی (انگلیسی: Succulent plants)، که در گیاه‌شناسی به آن‌ها گیاهان آبدار، ساکولنت‌ها و گیاهان شیره‌دار نیز گفته می‌شود، گیاهانی هستند که قسمت‌هایی از آن‌ها ضخیم، گوشتی و محکم شده‌است تا بتوانند در اقلیم خشک یا شرایط بد خاک، آب را در خود نگه دارند. البته در بیشتر موارد، از این ویژگی برای طبقه‌بندی علمی اینگونه گیاهان استفاده نمی‌شود چرا که این ویژگی هنگامی باعث طبقه‌بندی درست می‌شود که گیاهان یک گونه خاص را بررسی کنیم.
کلمه ساکولنت (Succulent) از کلمه لاتین sucus به معنی شیره یا آب گیاه، گرفته شده‌است. گیاهان گوشتی ممکن است آب را در ساختارهای مختلف مانند برگ و ساقه ذخیره کنند. ساقه و برگ در برخی ساکولنت‌ها ممکن است حاوی ۹۰ تا ۹۵ آب باشد. برخی از تعاریف شامل ریشه نیز می‌شود، بنابراین زمین‌گیاهان، گیاهانی که در شرایط ناسازگار از بالا شروع به مردن می‌کنند تا در نهایت تنها ریشه زنده بماند و سپس در شرایط مناسب اقلیمی دوباره رشد می‌کنند، به عنوان ساکولنت در نظر گرفته می‌شوند. در باغبانی، اصطلاح ساکولنت برای گیاهانی مانند کاکتوس‌ها که در گیاه‌شناسی آن‌ها را ساکولنت می‌نامند به کار نمی‌رود. ساکولنت‌ها به دلیل ظاهر چشمگیر و غیرمعمول و همچنین توانایی رشد با حداقل مراقبت، غالباً به عنوان گیاهان زینتی پرورش می‌یابند.
بسیاری از خانواده‌های گیاهی دارای چندین گونه ساکولنت هستند (بیش از ۲۵ خانواده گیاهی). در بعضی از خانواده‌ها مانند، گل‌نازیان، کاکتوس‌ها و علف‌فرشیان، بیشتر گونه‌ها ساکولنت هستند. زیستگاه این گیاهان بیشتر در مناطقی با دمای بالا و بارندگی کم، مانند بیابان‌ها است. ساکولنت‌ها توانایی بهره بردن از منابع محدود آب مانند مه و شبنم را دارند که باعث می‌شود بتوانند در بوم‌سازگان حاوی منابع کم‌آب زنده بمانند.
طبق تعریف، گیاهان آبدار گیاهانی مقاوم در برابر خشک‌سالی هستند که در آن‌ها برگ، ساقه یا ریشه‌ها با توسعه بافت ذخیره‌کننده آب، گوشتی‌تر از معمول می‌شوند. برخی منبع‌ها ویژگی داشتن ریشه گوشتی را از این تعریف جدا می‌کنند؛ تعریفی همچون: «گیاهی با ساقه‌های ضخیم، گوشتی و متورم یا برگ سازگار با محیط‌های خشک». این تعریف زمین‌گیاهان را در یک دسته با گیاهان گوشتی طبقه‌بندی نمی‌کند، این اندام‌های زیرزمینی شامل پیاز، تجه و کورم هستند. این اندام‌ها غالباً گوشتی و همراه بافت‌های ذخیره‌کنندهٔ آب هستند؛ بنابراین اگر داشتن ریشه‌های گوشتی را در تعریف ساکولنت بگنجانیم، بسیاری از زمین‌گیاهان در دسته ساکولنت‌ها طبقه‌بندی می‌شوند. گیاهان سازگار با زندگی در محیط‌های خشک مانند گیاهان آبدار، گیاه خشکی‌زی نامیده می‌شوند. با این حال، همه گیاهان خشکی‌زی، گیاه آبدار نیستند، زیرا روش‌های دیگری نیز برای سازگاری با کمبود آب وجود دارد، برای نمونه، با ایجاد برگ‌های کوچک که ممکن است لوله شوند یا برگ‌های چرمی به جای برگ‌های گوشتی.[۴] از طرفی همه گیاهان گوشتی نیز خشکی‌زی نیستند، زیرا گیاهانی مانند کراسولا هلمزی (Crassula helmsii) گیاهانی آبدار هستند اما درون آب زندگی می‌کنند.[۵]
برخی از کسانی که به عنوان سرگرمی گیاهان گوشتی پرورش می‌دهند ممکن است این کلیدواژه را به روشی متفاوت از گیاه‌شناسان به کار برند. در استفاده باغبانی، بیشتر وقت‌ها کلیدواژه گیاه گوشتی، کاکتوس‌ها را دربر نمی‌گیرد. برای نمونه، کتاب سه جلدی گیاهان آبدار نوشته جاکوبسن (Jacobsen) شامل کاکتوس‌ها نیست. بسیاری از کتاب‌هایی که در مورد کشت اینگونه گیاهان نوشته شده‌است، «کاکتوس‌ها و گیاهان آبدار» را در یک عنوان همراه با هم بیان می‌کنند. با این حال، در کلیدواژه‌های گیاه‌شناسی، کاکتوس‌ها گیاه گوشتی هستند، اما برعکس آن درست نیست زیرا بسیاری از گیاهان آبدار، کاکتوس نیستند. کاکتوس‌ها یک گروه تک‌تبار را تشکیل می‌دهند و جدا از یک گونه، فقط بومی بر جدید (نیم‌کره غربی) هستند، اما در طی فرگشت موازی، گیاهان مشابه ظاهری در خانواده‌های کاملاً متفاوت مانند خرزهره‌ایان در دنیای قدیم فرگشت یافتند.[نیازمند منبع]
تفاوت اصلی کاکتوس‌ها با سایر گیاهان گوشتی، وجود توپچه است. سایر گیاهان آبدار با وجود داشتن خار (در برخی گونه‌ها) فاقد توپچه هستند.[۶][۷]
یک مشکل دیگر برای طبقه‌بندی اینگونه گیاهان این است که خانواده گیاهی (سرده) آن‌ها، نه گیاه گوشتی و غیرگوشتی است بلکه هردو را شامل می‌شود. در بسیاری از سرده‌ها و خانواده‌ها، گیاهان به ترتیب از گیاهانی با برگ‌های نازک و ساقه‌های متوسط تا آن‌هایی که برگ یا ساقه کاملاً ضخیم و گوشتی دارند طبقه‌بندی می‌شوند، بنابراین ویژگی «ساکولنت» برای تقسیم گیاهان به سرده و خانواده بی‌معنی می‌شود. یک گونه یکسان ممکن است در منابع گوناگون، به‌طور متفاوتی طبقه‌بندی شود.
باغبانان بیشتر از کلیدواژه‌های تجاری پیروی می‌کنند و ممکن است سایر گروه‌های گیاهان مانند آناناسیان را که از نظر علمی ساکولنت محسوب می‌شوند را کنار بگذارند. یک تعریف غیر علمی و کارامد باغبانان این است: «یک گیاه آبدار، گیاهیست که در کویر بروید و یک گرد آورنده ساکولنت، بخواهد آن را در کلکسیون خود جای دهد». دنیای تجارت گیاهان آبدار در طبقه‌بندی ساکولنت‌ها پیرو نظر خریداران است. در بازار گیاهانی که با نام «ساکولنت» ارائه می‌شوند، کمتر شامل زمین‌گیاهان می‌شوند اما شامل گیاهان تنه خرمایی (گیاهانی که اندام ذخیره‌سازی مواد خوراکی آن‌ها از جنس ریشه، ساقه یا هردو است و به صورت بادکرده، در سطح خاک و بیرون از زمین هستند).
ساکولنت با کاکتوس‌ها اشتباه گرفته نشود. تقریباً همه کاکتوس‌ها گیاه گوشتی (Succulent plant) هستند، اما همه گیاهان گوشتی کاکتوس نیستند.
