امامزاده زینالعابدین یا لوسر:
برای رسیدن به امامزاده لوسر در شهر زیراب، باید از رودخانه عبور کرده و به سمت بخش شمالی شهر برویم. بر بالای زیراب و بعد از «عباسکُتی» درهای قرار دارد که روزگاری محل زندگی افراد کمبضاعت بود، رودخانهای هم از میان آن میگذشت که قدیمیها برای شستوشو از آب آن استفاده میکردند.
آن طرف دره، جاده تا امامزاده مارپیچ است، تصویر دویدن پسربچه فیلم «خانه دوست کجاست؟» روی تپه و تلاش خستگیناپذیرش برای یافتن خانه دوست در ذهنم تداعی میشود.
بعد از پیچ آخر گنبد فلزی بقعه در بالای کوه نمایان میشود، محوطه اطراف با نردههای آهنی و در ورودی کمارتفاع محافظت شده، جنگل دستکاشت درختان سرو و طبیعت اطراف تصویر دیگری از شهر میدهند، از این نقطه تمام شهر زیر پای ما قرار دارد و درّه سرسبز زیراب، از شرق تا غرب و از شمال تا جنوب در یک قاب بسته میشود. چند خانواده بر مزار زنی جوان سوگواری میکنند و کنار درختی تنومند، بنای مرمتشده امامزاده قرار دارد.
داخل بنا به دو قسمت تقسیم میشود، فضای اطراف بقعه که برای برگزاری مراسمهای سوگ و مذهبی از آن استفاده میشود و بنای اصلی در وسط که ضریح درون آن قرار دارد. فضای برگزاری مراسم درحقیقت حیاط امامزاده بود که طی سالهای اخیر مسقّف شد، چراکه در فصلهای سرد به دلیل بارندگی برگزاری مراسمهای سوگواری و مذهبی در امامزاده با دشواری همراه بود.
اینجا درون بقعه، امامزاده زینالعابدین آرمیده و صندوق قدیمی ضریح زیر لایههای پارچه و انواع نذورات، به سختی دیده میشود، بقعه کوچک است و شلوغ و میان مردم جایگاه ویژهای دارد.
گورستان عمومی امامزاده در حال توسعه است و سنگقبرهای جدید در کنار سنگهای قدیمی که عمری نزدیک به ۱ قرن دارند، تصویری غریب از تلاش برای در یاد ماندن میسازند. سنگهای قدیمی که بیشترشان تیره و در اندازه کوچکاند، حالا محل رویش گیاهان خودرو شدهاند.
امامزاده لوسر علاوه بر گردشگری مذهبی در زنده نگه داشتن آیینهای بومی نیز نقشی مهم دارد، یکی از مهمترین اعیاد تبری یا همان «عید مردگان» که در زبان مازندرانی به آن «۲۶ عَیدِ ماه» میگویند، هر ساله ۲۸ تیر ماه در این امامزاده برگزار میشود. این آیین باستانی در گرامیداشت جوانی «فریدون» است که به خونخواهی پدرش «آبتین»، با لشگری از جوانان به «ضحاک» حمله کرد و بر او پیروز شد. در این روز خانوادههای افراد متوفی در گورستان امامزاده دور هم جمع میشوند و با سینی شیرینیهای محلی، میوه و شربت یاد جوانان درگذشته را زنده میکنند.
در محوطه پشتی آرامش جهان مردگان و طبیعت بکر منطقه درهم آمیختهاند، شاخههای درهمتنیده درخت تنومند امامزاده سایه مدفن شهیدی است که قدیمیترین مدرسه شهر به نام او است، «مدرسه شهید محمدی». درختان اطراف امامزاده از قداست خاصی میان مردم برخوردارند و حفظ آنها به یک رویکرد اجتماعی در منطقه تبدیل شده، به همین دلیل، درختان هر ۳ امامزاده زیراب تا امروز از آسیبهای غیرطبیعی در امان ماندهاند و برای توسعه نیز، ۸۵۰ نهال در نزدیکی امامزاده لَوسر کاشته شدهاست.
این مکان از نظر زمانی 51 دقیقه و از نظر مسافت 37.5 کیلومتر با دامون باغ فاصله دارد.
این امامزاده، در محدوده شهر زیراب و در مسیر جاده سوادکوه قرار دارد.