مسجـد مقـدّس محـدثيـن (Mohaddesin Mosque) یا جمکران ثانی:
اين مسجـد در محلـه طوقـدار بـُن واقـع است . مـلانصيرا در عالـم شهـود بـه ديـدار امـام زمـان ( ع ) مشرّف شد و دستـور ساخـتن محـراب اين مسجـد را داده است و كـتيبهاي كـه بر محـراب مسجـد نوشتـه شده گـوياي اين امـر است . در ضلـع شمـالي مسجـد مقـبرههاي مـلانصيرا و شيخ كـبير قـرار دارند . این مسجـد امـروزه به جمکـران ثانی اشتهـار دارد و برنامـه های مـذهبی و فـرهنگی متنـوعی در آن برگـزار می گـردد کـه از استقبـال بی نظیری برخـوردار است .
مسجد مقدس محدثين ، در محدوده مركزي شهر بابل، واقع شده است.
مساجد متعددي اطراف مسجد مقدّس محدثين واقع شده است كه مانند حلقه انگشتر آن را احاطه نموده اند، اين مسجد، از شمال به مسجد كاظم بيك و ازشمال شرقي به مسجد پير علم و از شرق به مسجد موسي بن جعفر (علیه السلام) و از غرب به مسجد كوچك(شمشير گر محله) و از جنوب به مسجد گلشن و از جنوب غربي به مسجد خاتم الاوصياء«عج» (بيسر تكيه) مي رسد كه ميانگين فواصل اين مسجد با مساجد ديگر حدود 300 متر مي باشد.
قدمت تاريخي بناي اين مسجد 290سال است كه در زمان نادرشاه افشار به دستور امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) به دست عالم فرزانه، محمّد نصير بارفروشي (ملا نصيرا) بنا شده است. به نقل معمّرين از مؤمنين اين محل، بناي قديمي آن با ستونهاي چوبي بدون ديوار بود و سقف آن را با حصير محلي مي پوشاندند و اطراف آن را با همان حصير حصار مي كردند .
از آنجا كه منزل مسكوني مرحوم ملا نصيرا در جوار اين مسجد بود و اكنون نيز مقبره ايشان و مرحوم شيخ كبير و قسمتي از خيابان درب پشت را در بر مي گيرد، استنباط مي شود كه زمين مسجد، براي آن مرحوم بود و شاهد بر اين مطلب، همجواري خانه مسكوني مرحوم ملا نصيرا با مسجد است كه درب كوچكي از خانه آن مرحوم به مسجد باز مي شد و آن مرحوم از آن در به مسجد، براي نماز و رسيدگي به طلاّبي كه درحجره ها ساكن بودند، مي آمد. الآن جاي آن، در بزرگ قرار دارد.
حدود سال 1346 شمسي، اين مكان با همّت مرحوم حقوقي و مؤمنين تجديد بنا گرديد كه امروز، شبستان پايين را تشكيل مي دهد و در سال1380شمسي، شبستنان بالا، توسط افراد نيكو كار، ضميمه آن گرديد. هر دو شبستان، به همان اندازه اي است كه براي بناي قديمي و چوبي آن نقل مي كنند.
وضعيت مكاني مسجد اكنون چنين است:
مساحت كل مسجدحدود 1600متراست كه ازچند قسمت تشكيل شده است :
1-شبستان پايين و شبستان بالا كه درسال 1372 به شبستان اوّل اضافه شده است
2- قبرستان،(حياط مسجد)كه از زمينهاي مرحوم ملا نصيرا بود.
3- مقبره علماء، كه مرحوم ملا نصيرا و شيخ كبير در آن مدفون هستند.
– مناره قديمي
اين مسجد داراي سه درب شرقي غربي و جنوبي مي باشد .
محراب مقدّس
مردم شهر بابل به محراب مقدس محدثين اعتقاد بسيار دارند. در نقل تشرف مرحوم ملا نصيرا آمده است كه خِشت زيرينِ محراب را امام زمان«عج» تعيين كرده است. نقل ديگر آن است كه هنگام ساخت مسجد، قرار گرفتن محل محراب، مورد ترديد واقع شد كه محراب را كدام قسمت مسجد بنا كنند؟ هر محلي را كه انتخاب مي كردند، خشت هاي آن فرو مي ريخت تا آن كه روزي با تعجّب در ابتداي صبح مشاهده كردند خشت هايي به صورت هلال، محل و جهت قبله را نشان مي دهد و تصميم گرفتند روي همان خشت ها، محراب را بسازند. خشت ها روي هم چيده شدند و ديدند كه محراب درست شده است و فهميدند كه آن خورشيد پنهان به اين نقطه از زمين براي محراب توجّه و نظر دارد.
هنگامي كه قبله نما براي تأيين قبله در دسترس مردم شهر بابل قرار گرفت، براي دُرستيِ قبله نما، آن را به مسجد مي آوردند و درون محراب مي گذاشتند و مي ديدند كه اگر همخواني با جهت محراب داشت، حكم به درست بودن قبله نما مي كردند و در غير اين صورت، قبله نما را معتبر نمي دانستند.
منبع: http://babol-city.blogfa.com/page/masjedbabol
***
مهمترین برنامه هفتگی این مکان مقدس دعای توسل سه شنبهها و زیارت آل یاسین جمعهها بعد نماز عشابا سخنرانی و مداحی است که جمعیت چشمگیری دارد.
ارتباط با امام زمان
بنابر نوشته وبگاه مسجد، این مسجد به دستور امام زمان بنا شدهاست. عدهای این مسجد را جمکران دوم نامیدند. بر اساس حروف ابجد، نامهای المحدثین و الحجه بن الحسن هر دو دارای ۶۳۴، و نامهای مسجد المحدثین و الموعود ابن الحسن العسکری هر دو دارای عدد ۷۵۰ هستند. ملا نصیرا در بنای محراب این مسجد، دستور امام عصر (عج) را به صورت کتیبه ای، که سالیانی دراز بر روی محراب مسجد نقش بسته است، چنین بیان میکند: (لَقَد اَمَرَ الشَّمسُ الخَفی خاتِمُ المَعصُومینَ بِبِناءِ هَذا وَ سَمّاهُ بِمَسجِدِ المُحَدِّثینَ) یعنی: به تأکید آن خورشید پنهان، آخرین معصوم، به ساختن این مکان امر فرمود و آن را مسجد محدثین نامید. شعبان المعظم۱۱۳۶هـ».
در کتاب اعیان الشیعه از قول علامه شیخ آغا بزرگ تهرانی صاحب الذریعه سرگذشت این مسجد و مرحوم ملانصیرا ذکر گردید و ایشان به دستور امام عصر(عج) اقامه نماز جمعه کردهاست.
منبع: ویکی پدیا