صنایع دستی استان مازندران بدلیل پهنه بندی جغرافیایی، اجتماعی، فرهنگی، انسانی و همچنین دسترسی به منابع متنوع طبیعی بسیار متنوع است و رونق بخشیدن این بخش می تواند به اندازه توان در روند خوداتکایی کشور از نفت نیز تاثیرگذار باشد.
در تقسیم بندی نوع محصولات صنایع دستی تولیدی در مازندران می توان به صنایع دستی منطقه جلگه ای، ساحلی و کوهستانی تقسیم کرد چرا که هنرمندان صنایع دستی استان براساس نوع مواد اولیه ای که در محیط یافت می شود به تولید محصول از جنس این مواد می پردازند.
جنگل های انبوه و سرسبز و کوهستان های ییلاقی همواره مرکز محصولات چوبی و نمدمالی و نساجی سنتی بوده و در مناطق کوهپایه ای هم به علت وجود خاک حاصلخیز و رواج تکنیک سفالگری محصولات سفالی زیبایی تولید می شده است و در مناطق ساحلی دریا به علت وجود آب بندان ها و مواد اولیه مناسب هنرمندان استان به تولید محصولات حصیری و کوب بافی مشغول می باشند.
سابقه دیرینه تولیدات صنایع دستی در این استان دلیلی بر ارزش و اهمیت این صنایع و توجه هرچه بیشتر به این عرصه برای زنده ماندن و توسعه و رونق دارد اما تا یک دهه گذشته صنایع دستی مازندران تقریبا به باد فراموشی رفته بود.
برای مثال تا اوایل دهه ۹۰ حدود نیمی از هنرهای صنایع دستی مازندران تا ورطه نابودی رفت که خوشبختانه با ورود متولیان و هنر دوستان به این صنعت بارقه های امید روشن شد.
با این حال طی سالهای اخیر صنایع دستی مازندران بار دیگر با استقبال جوانان و البته با بسته های حمایتی و آموزش های فراگیر جان دوباره گرفت و همراه با این رویداد، استقبال برای صادرات محصولات با ارزش صنایع دستی استان جرقه خوردو امروزه صنایع دستی مازندران کشورهای ازبکستان، عمان، روسیه، ترکیه، آلمان، آمریکا، مجارستان و ژاپن را در نوردیده است اما این ظرفیت اقتصادی قادر به تصاحب بازارهای بیشتر جهانی است.
صنایع دستی مازندران برند برتر کشور
از ۲۹۰ رشته صنایع دستی مصوب جهانی ۲۵۰ رشته در ایران فعال است و هنرمندان در این زمینه به تولید محصول می پردازند و براساس اعلام معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران همچنین از این تعداد ۸۷ رشته صنایع دستی در مازندران فعال است که ۱۷ رشته صنایع دستی بومی و مخصوص این استان است.
حصیربافی، نمدمالی، لاک تراشی، کوپ بافی و چادر شب بافی از رشته های صنایع دستی مختص مازندران هستند که هنرمندان در این زمینه به فعالیت می پردازند.
همچنین در حال حاضر بیش از ۵۰۰ فروشگاه تولیدات صنایع دستی را در مازندران عرضه می کنند و به فروش می رسانند که بنا به اعلام معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان غالب این فروشگاهها عرضه کننده انواع کالا غیر صنایع دستی نیز هستند.
در حال حاضر تعداد هنرمندان صنایع دستی دارای پروانه تولید از اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران ۱۲ هزار نفر است که از این تعداد حدود هشت هزار نفر فعال و در این عرصه فعالیت می کنند و مابقی افراد صنایع دستی به عنوان شغل ثانویه آنها محسوب می شود.
در حالی صنایع دستی مازندران از این ظرفیت خوب و مستعد تولید برخوردار است که آنچنان باید و شاید در زمینه صادرات به حق مطلب نرسیده است که بخشی از آن به کم و کاستی هایی در بازاریابی بر می گردد
پایانه صادراتی، امیدی برای رونق بیشتر صادرات صنایع دستی مازندران
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود :متاسفانه بسیاری از تولید کنندگان و هنرمندان در کنار دغدغه تولید و تهیه مواد اولیه، باید نگران فروش محصولات هم باشند زیرا تقریباً اغلب صادرات به طور مستقیم توسط خود تولید کننده انجام می شود. یعنی هنرمند یا کارگاه تولیدی صنایع دستی در کنار نگرانی برای تولید باید به دنبال بازار هم باشند.
حسین ایزدی افزود: وجود شرکت های بازاریاب برای گسترش بازاریابی، شناسایی بازار هدف طبق ذائقه کشورهای مقصد، ساماندهی مسیر صادرات و همچنین هدفمند کردن تولیدات صنایع دستی لازم و ضروری است که تا به امروز هیچ شرکتی به این حوزه وارد نشد، اما با این حال این مسئله برای میراث فرهنگی یک اولویت است و ما نیز به دنبال آن هستیم.
وی ادامه داد: متاسفانه اغلب محصولات صادراتی مازندران از پایانه تهران و استانهای دیگر صادر می شود که این موضوع نه تنها زیبنده هنرمندان و اقتصاد استان نیست، بلکه هزینه اضافی را نیز برای تولیدکننده یا صادرکننده ایجاد می کند.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران از اعمال تشویق شرکت های بازاریابی با بسته های پیشنهادی همچون معافیت ها یا تخفیف مالیاتی به عنوان راهکاری برای استقبال و افزایش رغبت افراد در این بخش نام برد.
وی بر لزوم فعالیت شرکت های تخصصی بازار یابی و ایجاد پایانه صادراتی صنایع دستی تاکید کرد و توضیح داد: به دلیل نبود صادرات منسجم بسیاری از صنایع دستی کاران به مشاغل دیگر مشغول شدند و در برخی مواقع تولید صنایع دستی به عنوان مشاغل فرعی محسوب می شود.
ایزدی تاکید کرد : با توجه به مشکلات پیش روی فعالیت صنعتگران صنایع دستی مازندران اما این صنعت سودآور است، به نظر می رسد و توانسته در خارج از مرزهای کشور مشتریانی جذب کنند در حالیکه با کم و برداشته شدن مشکلات این حجم صادرات افزایش خواهد یافت.
وی گفت:پارسال بیش از ۷۰۰ هزار دلار از محصولات صنایع دستی هنرمندان این استان به کشورهای ازبکستان، عمان، روسیه، ترکیه، آلمان، آمریکا، مجارستان و ژاپن صادر شد.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران ادامه داد :آثار صادراتی هنرمندان صنایع دستی مازندران را شامل جاجیم، صنایع چوبی، گلیم، گلیمچه و حصیربافی عنوان کرد و ادامه داد : تمامی این آثار جزو رشته های بومی و خاص صنایع دستی این استان به شمار می روند که در سبد صادراتی این دیار قرار دارند.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران، برندسازی محصولات صنایع دستی را به عنوان راهکاری برای فروش و درآمدزایی برای صنعتگران این حِرفه دانست و افزود: برای این منظور فراهم آوردن بازار مصرف در کشورهای دیگر مورد نظر و تاکید است که با ایجاد بستر صادرات توانسته تا حدودی این مساله را پوشش دهد.
البته برای کمک به صادرات صنایع دستی مازندران اخیرا گام های خوبی برداشته شد که یکی از این موارد ورود یک شرکت خصوصی در قالب هلدینک صادرات صنایع دستی این استان به کشورهای دیگر است و بدین نحو دغدغه هنرمندان برای بازاریابی خارجی برداشته شده است
ورود بخش خصوصی برای صادرات صنایع دستی مازندران
معاون گروه سرمایه‌گذاری انتخاب مفید به عنوان نماینده این شرکت بازاریابی و صادرات صنایع دستی مازندران روز گذشته در مراسم روز صنایع دستی که در ساری برگزار شد اعلام کرد که ایران سومین بازار آنلاین دنیا را از لحاظ اقلام مختلف بالا را دارد.
افخم والا افزود: تنها مارکت خصوصی ایرانی و کافه کادوی ایرانی آنلاین برای هنرمندان صنایع‌دستی جهت فروش محصولات خود ایجاد کرده ایم.
وی ضمن تاکید بر اقتصادی کردن تولیدات صنایع‌دستی و تعدد اقلام ادامه داد :سازمان‌ها باید تسهیل‌گری برای هنرمندان ایجاد کنند تا آنها به راحتی و بدون مشکل به تولیدات خود برای صادرات و بازار یابی بپردازند.
معاون گروه سرمایه گذاری انتخاب مفید گفت که برای اقتصادی کردن صنایع‌دستی می بایست برای بدست گرفتن بازارهای عمده فروشی و صادرات به کشورهای اروپایی، روسیه و حاشیه دریای خزر تلاش بسیار صورت گیرد و در حال حاضر مشابه تولیدات هنرمندان صنایع‌دستی مازندران در جنوب شرق آسیا وجود دارد پس می توان این بازارهای مناسبی برای صنایع دستی استان به شمار می روند.
وی ادامه داد : برای این منظور هاپ تولیدات صنایع دستی در مازندران راه اندازی شد تا در زمینه صادرات صنایع دستی استان تسهیل گری شود.
منبع: مازنی خبر:
صنایع دستی مازندران سودآور اما غریب و مهجور
