میرآب

میر آب یعنی امیر آب یا رئیس آب در واقع میر آب مدیر و محاسبه گر زمان و ساعت آبی و تقسیم گر عادلانه و تعیین زمان تحویل دادن آب کشاورزی به افراد بوده است. شغل میرآب ممکن است به‌طور وراثتی باشد یا انتخابی اما از آنجا که حساب و کتاب و دانستن زمان سهام کار ساده‌ای نبوده است میرآب به‌طور دایمی به این شغل ادامه می‌داده است ولی دستمزد وی را کشاورزان در پایان سال یا نوروز تعیین می‌کرده‌اند.

آبیار و تقسیم‌کننده را میراب می‌گفتند. میراب در خانه فنجان (محلی که تقسیم آب صورت می‌گرفته) می‌نشست و بنا بر ابزاری (دیک و فنجان) که در اختیار داشت، آب کشاورزی را تقسیم می‌کرده است. دستمزد خودش را هم از کشاورزان دریافت می‌کرد. ساعت آبی از کاسه یا فنجان (دقیقه‌شمار)، دیگ پرازآب، سنگ‌های کوچک یا تیله، محاسبه‌گر انسانی یا میراب و محل استقرار که به آن خانه فنجان می‌گفتند و میراب به طور دایمی در آن استقرار داشت، تشکیل می‌شده است.

فنجان یک کاسه مسی کوچک با روزنه‌ای در وسط آن است و چند درجه یا علامت عددی در بدنه داخلی آن که بر روی آب‌های یک دیگ بزرگ قرار می‌گیرد. این وسیله برای تعیین دقیق زمان استفاده از آب قنات و تقسیم عادلانه زمان توزیع سهم هریک از سهام‌داران اختراع شده است. اما بعدها کاربردهای دیگری پیدا کرد و برای تعیین بزرگ‌ترین روز سال، طولانی‌ترین شب و روز و تعیین اوقات شرعی در دوره اسلامی بکار برده می‌شد.


دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

logo-samandehi